Pagina 1 van 1

HUWELIJKEN/STUURMAN/PARTNER VAN EEN NARCIST

Geplaatst: 11 mei 2009, 20:51
door Precious
HUWELIJKEN/STUURMAN/PARTNER VAN EEN NARCIST

Vraag:

Welke vorm echtgenoot/stuurman/partner wordt waarschijnlijk aangetrokken door een narcist?

Antwoord:

De slachtoffers

Op het eerste gezicht is er niet echt een typische (emotionele) stuurman of partner die zich “bindt” met een narcist. Ze komen in alle soorten en maten voor. De eerste fasen van de attractie, verblinding en verliefd zijn, zijn vrij normaal. De narcist laat zich van zijn beste kant zien – de andere partij is in de ban van de ontluikende liefde. Een natuurlijke selectie gebeurt alleen veel later, als de relatie zich ontwikkelt en op de proef wordt gesteld.

Leven met een narcist kan dan wel spannend zijn, het is altijd belastend, vaak schrijnend. Overleven in een relatie met een narcist geeft daarom de parameters van de persoonlijkheid van de overlevende. Zij (meer zelden hij) wordt gevormd door de relatie tot typische narcistische stuurman/partner/huwelijken.

Eerst en vooral moet de partner van de narcist een tekort of een vertekend beeld van haarzelf en de werkelijkheid hebben. Immers, anders zou ze al snel het schip van de narcist verlaten. De cognitieve vertekening is waarschijnlijk ontstaan door kleinering en vernedering van zichzelf, terwijl ze onderwijl de narcist verheerlijkt en adoreert. De partner brengt zichzelf dus in de positie van het eeuwige slachtoffer: waardeloos, strafbaar en een zondebok. Soms is het voor de partner erg belangrijk om moraal, opofferend en als slachtoffer te verschijnen. Op andere momenten is ze zich niet bewust van deze situatie. De narcist wordt door de partner ervaren als een persoon die in de positie is om offers van haar te vragen, die in vele opzichten superieur is (intellectueel, emotioneel, moreel, financieel).

De professionele status van het slachtoffer die de neiging heeft zichzelf te straffen (haar masochistische trekken) past goed bij de narcist. Het getormenteerde leven met een narcist is, voor zover zij zich hiervan bewust is, maar een bestraffende maatregel.

In dit opzicht is de partner het spiegelbeeld van de narcist. Door het handhaven van een symbiotische relatie met hem, door volkomen afhankelijk te zijn van de bron van masochistische levering (waar de narcist het meest betrouwbaar in is en hier ruimschoots in voorziet), vergroot de partner bepaalde eigenschappen en moedigt bepaalde gedragingen aan, welke de harde kern van het narcisme zijn.

De narcist voelt zich nooit compleet zonder een adorerende, onderdanige, beschikbare, zelfdenigrerende partner. Zijn gevoel van superioriteit, inderdaad zijn Valse Zelf, hangt daarvan af. Zijn sadistische Superego wisselt zijn aandachtspunten vanuit de narcist (in wie het vaak leidt tot suïcidale gedachten) aan de partner, zodat uiteindelijk een alternatieve bron van sadistische tevredenheid wordt verkregen.

Zelfontkenning van de partner zorgt voor overleving. Zij ontkent haar wensen, verwachtingen, dromen, ambities, seksuele, psychologische en materiële behoeften en nog veel meer. Ze ziet haar behoeften als bedreigend omdat ze kunnen leiden tot de toorn van de narcist, de hoogste Godachtige figuur. De narcist smelt in haar ogen en is zelfs meer superieur door deze zelfontkenning. De zelfontkenning die wordt ondernomen om het leven van een “groot mens” te vergemakkelijken en te verlichten is meer acceptabel. Hoe “groter” de man (= de narcist), hoe makkelijker het voor de partner is om haar eigen zelf te negeren, te verlagen, te degenereren, een aanhangsel van de narcist te worden, uiteindelijk niets meer dan een supplement te zijn en te fuseren met de narcist op het punt van vergetelheid en vervagen van herinneringen bij zichzelf.

De twee werken samen in deze macabere dans. De narcist wordt gevormd door zijn partner, omdat hij haar vormt. Onderwerping kweekt superioriteit en masochisme kweekt sadisme. De relaties worden gekenmerkt door uitgebreide hulpeloosheid: rollen zijn bijna vanaf het begin toegewezen en elke afwijking wordt gevolgd door een agressieve, zelfs gewelddadige reactie.

De overheersende toestand op de geest van de partner geeft totale verwarring. Zelfs de meest elementaire relaties – met echtgenoot, ouders of kinderen – blijven vertroebeld door de reuzenschaduw, veroorzaakt door de intensieve samenwerking met de narcist. Het weerhouden van de uitspraak is een onlosmakelijk onderdeel van het weerhouden van de persoonlijkheid, die zowel een voorwaarde als het resultaat zijn van het leven met een narcist. De partner weet niet meer wat waar en goed is of wat verkeerd of verboden is.

De narcist creëert voor de partner een soort emotionele sfeer die in de eerste plaats leidde tot zijn eigen vorming: onvoorspelbaarheid, veranderlijkheid, willekeur en emotioneel (en fysiek of seksueel) stopzetten. De wereld wordt onzeker en beangstigend en de partner heeft maar één ding om aan vast te klampen: de narcist.

En vastklampen doet ze. Als er iets is wat veilig gezegd kan worden over degenen die emotioneel samenwerken met een narcist, is dat zij openlijk en overdreven afhankelijk zijn.

De partner weet niet wat te doen – en dat is maar al te gewoon in de chaos, dat is de relatie met de narcist. Maar de typische partner weet ook niet wat ze wil en weet voor een groot deel niet wie ze is en wat ze wil worden.

Deze onbeantwoorde vragen belemmeren de mogelijkheden van de partner om de werkelijkheid te peilen, te evalueren en te beoordelen voor wat het is. Haar primordiale zonde is dat zij in de ban van een afbeelding raakte, niet van een echte persoon. Het is het vernietigen van het beeld dat wordt gerouwd wanneer de relatie eindigt.

De breuk van een relatie met een narcist is dus zeer emotioneel geladen. Het is het hoogtepunt van een lange reeks van vernederingen en van onderwerping. Het is de opstand van de werking van de gezonde delen van de partner van de persoonlijkheid tegen de tirannie van de narcist.

De partner is volledig aansprakelijk en heeft de hele samenwerking verkeerd geïnterpreteerd (“Ik noem het gerust een relatie”). Dit gebrek aan goede interface met de werkelijkheid kan (ten onrechte) worden vermeld als “pathologisch”.

Waarom is het dat de partner haar pijn tracht te verlengen? Wat is de bron en het doel van deze masochistische eigenschap? Na het uiteenvallen van de relatie ziet de partner (en de narcist) eruit als een gemartelde met een afgetobd gezicht. Maar de vraag wie werkelijk wat met wie deed (en zelfs waarom) is irrelevant. Wat wel relevant is, is om te stoppen met rouwen om zichzelf (want dit is waar de partijen werkelijk om rouwen), begin weer te lachen en heb lief in een minder ondergeschikte, hopeloze en pijnopleggende manier.

HET MISBRUIK

Misbruik is een integraal en onafscheidelijk deel van de narcistische persoonlijkheidsstoornis.

De narcist idealiseert, devalueert vervolgens en ontdoet het voorwerp van zijn eerste idealisering. Deze abrupte, gewetenloze devaluatie is misbruik. Alle narcisten idealiseren om vervolgens te devalueren. Dit is de kern van narcistisch gedrag. De narcist zuigt uit, liegt, beledigt, verlaagt, negeert (de “stille behandeling”), manipuleert, controleert. Dit alles zijn vormen van misbruik.

Narcisten zijn meesters van heimelijk misbruik. Ze zijn “verborgen verslaafden”. Je moet eigenlijk met zo iemand samenleven om getuige te kunnen zijn van het misbruik.

Er zijn drie belangrijke categorieën van misbruik:

1. Openlijk misbruik – Het openlijke en expliciete misbruik van een andere persoon. Bedreigen, dwingen, slaan, liegen, uitschelden, vernederen, pesten, beledigen, vernederen, exploiteren, negeren (“stille behandeling”), devaluatie, plichtplegingen ontdoen, verbaal misbruik, lichamelijke mishandeling en seksueel misbruik zijn alle vormen van openlijk misbruik.
2. Afscherming van controlerend misbruik – Narcisme is bijna geheel in overcontrole. Het is een primitieve en onvolwassen reactie op de omstandigheden van een leven (meestal in zijn jeugd) vol met hulpeloosheid. Het gaat om het opnieuw vaststellen van een identiteit, het herstel van de voorspelbaarheid, het beheersen van het milieu – menselijk en fysiek.
3. Het grootste deel van narcistisch gedrag kan worden getraceerd door een paniekerige reactie op potentieel verlies van controle. Narcisten zijn hypochonders (en moeilijke patiënten), omdat ze bang zijn controle te verliezen over hun lichaam, hun uiterlijk en de goede werking ervan. Ze zijn obsessief-compulsief in hun inspanningen om hun fysieke habitat te onderwerpen en verwachtingen over te brengen. Ze stalken mensen en vallen ze lastig met de bedoeling om “in touch” te blijven, een andere vorm van narcistische controle.

Maar waarom de paniek?

De narcist is een solipsist. Voor hem bestaat er niets anders dan hijzelf. Zinvolle anderen zijn extensies, geassimileerd door hem, interne objecten – niet extern. Het verliezen van controle over een belangrijke andere, is gelijkwaardig aan het verliezen van het gebruik van een lichaamsdeel of brein. Het is verschrikkelijk.

Onafhankelijke of ongehoorzame mensen roepen bij de narcist het besef op dat er iets mis is met zijn wereldbeeld, dat hij niet het centrum van de wereld of de oorzaak is en dat hij niet kan controleren wat voor hem zijn interne prestaties zijn.

Voor de narcist betekent het verlies van controle gek worden. Omdat in de geest van de narcist andere mensen simpele elementen zijn – betekent voor hen het niet in staat zijn tot manipulatie letterlijk het verlies (van geest). Stel je eens voor, dat je er plotseling achter komt dat je je herinneringen niet meer kunt manipuleren en je gedachten niet meer onder controle hebt…………Nachtmerrie!

Bovendien kan de narcist vaak alleen door manipulatie en afpersing veilig aan zijn narcistische voedsel komen. Beheersing van zijn bronnen van narcistisch voedsel is een (geestelijke) leven of dood vraag voor de narcist. De narcist is een drugsverslaafde (zijn geneesmiddel is het narcistische voedsel) en hij is tot alles in staat om de volgende dosis te krijgen.

In zijn verwoede pogingen om controle te houden of er opnieuw aanspraak op te maken, neemt de narcist zijn toevlucht tot een groot aantal ongelooflijk inventieve strategieën en mechanismen. Hier is een gedeeltelijke lijst:

Onvoorspelbaarheid.

De handelingen van de narcist zijn onvoorspelbaar, onberekenbaar, inconsistent en irrationeel. Dit dient om bij anderen hun zorgvuldige wereldbeeld te slopen. Ze worden afhankelijk van de volgende twist en draai van de narcist, zijn onverklaarbare grillen, zijn uitbarstingen, ontkenning of glimlachen. Met andere woorden: de narcist zorgt ervoor dat HIJ de enige stabiele entiteit in het leven van anderen is – door de rest van hun wereld te verpletteren met zijn schijnbaar krankzinnige gedrag. Hij garandeert zijn aanwezigheid in hun levens – door hen te destabiliseren.

In de afwezigheid van een “zelf” – bestaat er geen houden van, voorkeuren, voorspelbaar gedrag of kenmerken. Het is niet mogelijk om de narcist te kennen. Er is niemand.

De narcist werd geconditioneerd om – vanaf een jonge leeftijd van misbruik en trauma – het onverwachte te verwachten. Zijn wereld was er één van (soms sadistische) onberekenbare verzorgenden en leeftijdgenoten die zich vaak willekeurig gedroegen. Hij werd erin getraind zijn Ware Ik te ontkennen en zijn Valse Ik te koesteren.

Na zichzelf te hebben uitgevonden, ziet de narcist geen probleem tot het opnieuw uitvinden van dat wat hij in de eerste plaats ontwierp. De narcist is zijn eigen schepper.

Vandaar zijn grandeur.

Bovendien is de narcist een man van alle seizoenen, eeuwig aanpasbaar, constant imiterend en emulerend, een menselijke spons, een perfecte spiegel, een kameleon, een non-entiteit die, op hetzelfde tijdstip, alle entiteiten samen combineert.
De narcist kan het best worden omschreven als in de uitdrukking van Heidegger: “Zijn en niets zijn”. In dit reflecterende vacuüm, dit zuigende zwarte gat, komt de narcist aan zijn aantrekkelijke bronnen van narcistisch voedsel.

Voor een waarnemer lijkt de narcist gebroken of discontinu.

Pathologisch narcisme wordt vergeleken met de Dissociatieve Identiteitsstoornis (voorheen de Multipele Persoonlijkheidsstoornis). Per definitie heeft de narcist tenminste twee zelven, het Ware en het Valse. Zijn persoonlijkheid is erg primitief en gedesorganiseerd. Leven met een narcist is een misselijkmakende ervaring. Niet alleen omwille van wat hij is – maar omwille van wat hij NIET is. Hij is een niet volledig gevormd mens – maar een duizelingwekkende, caleidoscopische galerij van vluchtige beelden, die naadloos in elkaar smelten. Het is ongelooflijk desoriënterend.

Het is ook uiterst problematisch. Beloften van de narcist worden gemakkelijk door hem verworpen. Zijn plannen zijn van voorbijgaande aard. Zijn emotionele banden – een simulacrum. De meeste narcisten hebben een eiland van stabiliteit in hun leven (echtgenote, familie, hun loopbaan, een hobby, hun religie, land of idool), verpletterd door de turbulente stromingen van een slordig bestaan.

De narcist houdt niet van overeenkomsten, ze houden zich niet aan wetten, zijn niet consistent en tonen voorspelbaarheid als vernederende eigenschappen.

Dus, investeren in een narcist is een doelloze, nutteloze en zinloze activiteit. Voor de narcist is elke dag een nieuw begin, een jacht, een nieuwe cyclus van idealisering of devaluatie, een nieuw uitgevonden zelf. Er is geen accumulatie van credits of goodwill omdat de narcist geen toekomst en geen verleden heeft. Hij bezet een eeuwig en tijdloos heden. Hij is een fossiel, gevangen in de bevroren as van een vulkanische kindertijd.

Wat te doen?

Weiger om dergelijk gedrag te accepteren. Eis redelijk voorspelbare en rationele acties en reacties. Dring aan op respect voor je grenzen, voorkeuren en prioriteiten.

Buitenproportionele reacties.

Een van de favoriete instrumenten van manipulatie in het arsenaal van de narcist is de onevenredigheid van zijn reacties. Hij reageert met opperste woede bij de geringste kleinigheid. Hij straft zwaar voor wat hij als een misdrijf tegen hem ziet, ongeacht hoe klein. Hij gooit een kwade bui over eventuele geschillen of onenigheid, hoewel zachtjes en bekwaam uitgedrukt. Of hij doet zich voor als verzorgd, charmant en verleidelijk (zelfs oversekst, indien nodig). Deze steeds verschuivende gedragscode in combinatie met een buitensporig agressief en willekeurig toegepast “wetboek van strafrecht” worden door de narcist allebei afgekondigd. Behoeftigheid en afhankelijkheid van de bron van alle rechtvaardigheid – op de narcist – zijn zo gewaarborgd.

Wat te doen?

Eis een rechtvaardige en proportionele behandeling. Weiger of negeer onrechtvaardig of onvoorspelbaar gedrag.

Als het tot een onvermijdelijke confrontatie komt, reageer dan vriendelijk. Laat hem wat van zijn eigen medicijn proeven.

Dehumanisatie en objectiveren.

Mensen hebben de behoefte om te geloven in empathische vaardigheden en een goed hart van anderen. Door dehumanisatie en mensen te objectiveren – valt de narcist de fundamenten van het sociale verdrag aan. Dit is het “merkwaardige” aspect van narcisten – zij kunnen een uitstekende imitatie van een volwaardige volwassene worden, maar ze zijn emotioneel non-existent, of op zijn best, onvolwassen.

Dit is zo lelijk, zo afstotend, zo’n bovennatuurlijke illusie – dat mensen zich in paniek terugtrekken. Het is dan, zonder ook maar enige afweer, dat zij het meest gevoelig en kwetsbaar zijn voor de controle van de narcist. Fysiek, psychologisch, verbaal en seksueel misbruik zijn alle vormen van dehumanisatie en objectivering.

Wat te doen?

Laat de misbruiker nooit zien dat je bang voor hem bent. Onderhandel niet met pestkoppen. Ze zijn onverzadigbaar. Bezwijk niet voor chantage.

Hou het misbruik niet geheim. Geheimhouding is het wapen van de misbruiker.

Geef hem nooit een tweede kans. Reageer met je volledige arsenaal op de eerste overtreding.

Misbruik van informatie.

Vanaf het eerste moment van een ontmoeting met een andere persoon is de narcist uit op roof. Hij verzamelt informatie met de bedoeling om later zijn narcistische voedsel te verkrijgen. Hoe meer hij weet over zijn potentiële bron van narcistisch voedsel – hoe beter hij in staat is te dwingen, manipuleren, charmeren, afdwingen of converteren “naar de oorzaak”. De narcist aarzelt niet om misbruik te maken van de informatie die hij verzamelt, ongeacht de intieme aard of de omstandigheden waarin dit wordt verkregen. Dit is een krachtig gereedschap in zijn arsenaal.

Wat te doen?

Wees op je hoede. Wees niet te voortvarend tijdens een eerste of vrijblijvende ontmoeting. Verzamel intelligentie.

Wees jezelf. Vertel duidelijk je wensen, grenzen, voorkeuren, prioriteiten en rode lijnen.

Gedraag je niet inconsistent. Kom niet op je woorden terug. Wees standvastig en vastberaden.

Onmogelijke situaties.

De narcist presenteert onmogelijke, gevaarlijke, onvoorspelbare, ongekende of specifieke situaties waarin hij erg onmisbaar en nodig is. De narcist, zijn kennis, zijn vaardigheden of eigenschappen, zijn de enige die van toepassing zijn, of het meest nuttig voor het omgaan met deze geforceerde klassen. Het is een vorm van machtscontrole.

Wat te doen?

Blijf uit de buurt van deze modderpoelen. Test elk offer en suggestie, hoe onschuldig ook.

Maak back-up plannen. Hou anderen op de hoogte van je verblijfplaats en de geschatte situatie.

Wees waakzaam en twijfelend. Wees niet te goedgelovig of suggestief. Beter safe dan sorry.

Controle door volmacht.

Als al het andere faalt, ronselt de narcist vrienden, collega’s, maatjes, familieleden, de overheid, instellingen, de buren of de media – kortom derden – op om deze aan te bieden. Hij gebruikt hen om te trachten, dwingen, dreigen, stalken, bieden, retraite, verleiden, overtuigen, lastig te vallen, te communiceren en het manipuleren van zijn doelgroep. Hij controleert precies deze onbewuste instrumenten, aangezien hij van plan is om zijn uiteindelijke prooi te controleren. Hij wendt dezelfde mechanismen en gebruiksvoorwerpen aan en hij dumpt zijn rekwisieten als het werk gedaan is.

Een andere vorm van controle door volmacht is om situaties voor te doen waarin misbruik is toegebracht aan een andere persoon. Dergelijke scenario’s hebben zorgvuldig betrekking op schaamte en vernedering, alsook sociale sancties (veroordeling, schande en verwijt of zelfs lijfstraffen). De maatschappij of een sociale groep worden de instrumenten van de narcist.

Wat te doen?

Vaak zijn de volmachten van de narcist niet op de hoogte van hun rol. Onthul het aan hen. Informeer hen. Toon aan hoe ze worden misbruikt en gewoon gebruikt door de misbruiker.

Vang je misbruiker. Behandel hem zoals hij jou behandelt. Betrek anderen erbij. Breng het naar buiten.

Omringend misbruik.

De bevordering, de verspreiding en versterking van een klimaat van angst, intimidatie, instabiliteit, onvoorspelbaarheid en irritatie. Er zijn geen bewijsstukken van traceerbaar of bewijsbaar expliciet misbruik, noch enige controle op manipulatie. Toch blijft het beklemmende gevoel, een onaangename voorbode, een slecht omen. Dit wordt wel aangeduid met “gaslighting”. Op de lange termijn zal een dergelijke omgeving zelfvertrouwen en eigenwaarde aantasten. Het is slecht gesteld met het zelfvertrouwen. Vaak worden de slachtoffers paranoïde of schizoïde en worden dus nog meer blootgesteld aan kritiek en oordeel. De rollen worden dus omgedraaid: het slachtoffer wordt beschouwd als geestelijke gestoorde en de narcist – de lijdende ziel.

Wat te doen?

Rennen! Wegwezen! Omringend misbruik ontwikkelt zich vaak tot openlijk en gewelddadig misbruik.

Je bent niemand een verklaring schuldig, maar je bent jezelf wel een leven verschuldigd.

Het kwaadaardige optimisme van het slachtoffer.

Ik kom vaak trieste voorbeelden van de krachten van zelfwaan tegen die de narcist provoceert bij zijn slachtoffers. Het is wat ik noem “kwaadaardig optimisme”. Mensen weigeren te geloven dat sommige vragen onoplosbaar, sommige ziekten ongeneeslijk en sommige rampen onvermijdelijk zijn. Ze zien een teken van hoop in iedere schommeling. Ze zien de betekenis en patronen in elk willekeurig voorkomen, uiting of misstap. Ze zijn misleid door hun eigen dringende behoefte aan geloof in de uiteindelijke overwinning van het goede over het kwade, gezondheid over ziekte, orde over wanorde. Het leven lijkt anders zo zinloos, zo onrechtvaardig en zo willekeurig………

Dus zien ze het als een ontwerp, een vooruitgang, doelstelling en paden. Dit is magisch denken.

“Als hij maar hard genoeg zou proberen”, “Als hij echt beter zou willen worden”, “Als we maar de juiste therapie zouden vinden”, “Als zijn verdedigingen maar weg zouden zijn”. “Er MOET iets moois en waardigs onder deze afschuwelijke fa?ade zitten”, “NIEMAND kan zo kwaadaardig en destructief zijn”, “Hij moet het anders bedoeld hebben”. “God of een hoger wezen, de geest of de ziel is de oplossing en de antwoorden op onze gebeden”.

De Pollyanna verdedigingen van het slachtoffer tegen het tevoorschijn komen en het afschuwelijke besef dat mensen zwarte vlekken in een totaal onverschillig heelal zijn, de speeltjes van kwade en sadistische krachten, waarvan de narcist er één is. En dat hun pijn uiteindelijk voor niemand wat betekent, behalve voor henzelf. Niets. Alles tevergeefs.

De narcist reageert op zulke gedachten met openlijke en onbeschaamde minachting. Voor hem is het een teken van zwakte, de geur van de prooi, een gapende kwetsbaarheid. Hij gebruikt en misbruikt deze menselijke behoefte aan orde, goedheid en betekenis, zoals hij alle behoeften van mensen misbruikt en gebruikt. Naïviteit, selectieve blindheid, kwaadaardig optimisme – dit zijn de wapens van het beest. En het slachtoffer is hard aan het werk om het van zijn arsenaal te voorzien.